'Thuisblijfmoederen is keuze' - ja, maar niet voor iedereen even ongedwongen

Zo af en toe komt er op internet een zogenaamd journalistiek stuk voorbij (althans, daar ga je van uit als het een krant betreft) dat niet meer is dan een rant, een tirade. Een column die nog het meest wegheeft van een ingezonden brief van iemand die eventjes stoom moet afblazen. Of van iemand die expres opruiend schrijft in de hoop reacties uit te lokken. Dat gold zeker voor 'Thuisblijfmoeder zijn is nog altijd een keuze', van de website van (hoe kan het ook anders) de Telegraaf.

Eigenlijk zou je op zoiets niet moeten reageren, het niet meer aandacht moeten geven. Maar uit de reacties onder het artikeltje blijkt dat veel meer mensen zo kort door de bocht denken. Dan toch maar een weerwoord. Of op z’n minst een nuance of twee.

De schrijfster die een vaste plek heeft in het panel van de rubriek ‘Wat Zij Denkt’ heeft een Mening, en dat is haar goed recht. Helaas kiest zij ervoor deze op te schrijven op een manier die weinig journalistieks heeft, die neerbuigend en soms zelfs domweg aanvallend is, om het woord ignorant nog niet eens te laten vallen. Moeten 'wij moeders' elkaar niet juist steunen? O, wacht. Ze heeft geen kinderen.  Ze heeft katten.

Een parafrase volgt hieronder, maar samengevat is zij fel (met nadruk op fel) tegen het idee dat thuisblijfmoeders een minimumloon zouden ontvangen. (Een idee dat zij weer tegenkwam op website vrouw.nl en dat al ook eerder over internet gonsde.) Haar motivering is dat moeders die thuisblijven er helemaal zelf voor kiezen dat ze hun "eigen leven en persoonlijke ontwikkeling in de wachtstand … zetten om voor [hun] kinderen te zorgen" en dat ze daar niet ook nog betaald voor dienen te worden, want dat mag de belastingbetaler (lees: zij) natuurlijk weer ophoesten.

Gut, mens, je moest eens weten wat we als  belastingbetalers allemaal niet crowdsourcen. Er gaat hier in de buurt een leegstaand gebouw voor zeven ton tegen de vlakte dat in zijn leegstand al miljoenen gekost heeft. Een thuisblijfmoeder steunen lijkt me dan een stuk nuttiger, waarmee ik nog steeds niet wil  zeggen dat een bevalling automatisch recht dient te geven op minimumloon. Zo gemakkelijk laat ik me dan weer niet vangen.

Maar de schrijfster houdt vol: thuisblijven bij je kroost is een keuze. (Parafrase vanaf hier:) Maar je zou toch gek zijn als je een dure studie op die  manier vergooit en er vrijwillig voor kiest je sociaal te isoleren, om toe te geven aan je 'toewijding' (ongetwijfeld aardig bedoeld, maar zelfs dat klinkt als een sneer) en tot over je oren in de luiers te duiken? En welke vent wil er nou een vrouw die niks anders te vertellen heeft dan wat er in de huiskamer gebeurt? Nou, dan is het simpel: als je ervoor kiest thuis te blijven, dan zijn de gevolgen ook voor jou - en dan krijg je ook geen geld uit de grote staatsspaarpot. Dan moet je op de zak van je man teren, hoor. Lekker puh. (Eind parafrase.)

Nou, daar gaan we dan: Thuisblijven is voor sommige mama's een keuze, voor andere niet. Dat is al nuance één. En binnen die tweedeling is er misschien meteen al ruimte voor een minimumloon, want bij je werkgever de ziektewet in gaan en een arbeidsplek bezet houden waar een ander van droomt is ook niet alles, toch? En dat geldt slechts voor die arbeidsongeschikten die het geluk hadden een werkgever te vinden.

Binnen de groep thuisblijvers die daar he-le-maal zelluf voor kiest zijn er bovendien ook mama's die wel werken, in wat voor parttime hoedanigheid ook. Dat zou nuance twee zijn, maar aan het betoog te merken vallen uitzonderingen als ik buiten het vizier, omdat ik nog het fatsoen heb te werken voor de pakken luiers en Nijntje-boekjes die ik zo nodig moet hebben.

Dan is ook nog een grote groep werkende moeders die gewoon moeder wil kunnen zijn. Die het vreselijk vinden gedwongen te worden naar hun werk te gaan omdat ze anders niet rond kunnen komen, die hun kind wel naar de opvang móéten brengen - en dus ook daarvoor extra kosten hebben, want als er iemand ánders voor jouw kind zorgt, krijgt die wel betaald, nietwaar? Omdat het toevallig zijn of haar baan is om te doen wat jij thuis ook zou kunnen doen, maar dan gratis. Kromme logica? Ja, insgelijks.

Van kromme naar omgekeerde logica: als moeders er bewust voor kiezen te blijven werken, hebben zij dan alsnog recht op kinderopvangtoeslag, of vallen de kosten daarvoor ook onder de gevolgen die voor eigen rekening zijn?

Wat de schrijfster ook volledig negeert, is het feit dat moeder zijn een hele baan is. Een leuke baan met veel voldoening, maar toch een hele toer zo af en toe. (Even voor de niet-moeders: het is geen kwestie van een bakje voer neerzetten, een aai over het bolletje geven en verder zorgen dat de deur op een kiertje staat en je ziet ze wel weer als ze honger hebben.) Met één kind ben je (als het goed is) bijna de hele dag bezig, met twee of meer heb je het nog drukker. En nee, dat is geen beklag, maar een werkelijkheid  die in het stuk over het hoofd wordt gezien. Na een dag hard werken komt de kantoorganger misschien moe thuis, maar dat wil niet zeggen dat de mama die de hele dag thuis was 's avonds niet even moe (of erger) neerploft in bed. Vaak nog met het nadeel dat haar harde werk nauwelijks gezien of erkend wordt.

'Thuisblijven is een keuze, een luxe. Als je je die kunt permitteren, hoef je ook je handje niet op te houden bij de staat,' is de conclusie van het stuk. Voor die gezinnen die  op een enkel salaris net weten rond te komen, waarbij het gaan werken van de moeder alleen maar betekent dat de crèche betaald kan worden, vind ik dit wel erg kort door de bocht. En zo zijn er meer uitzonderingen te bedenken.

De schrijfster doet het echter voorkomen alsof een thuisblijver die keuze maakt in haar riante villa, omdat manlief bakken met geld verdient en ze het zich makkelijk kan permitteren om dan ook meteen maar een heel elftal aan kinderen te 'nemen'. Want ga alsjeblieft niet beweren dat de thuisblijfmama niet deelneemt aan het economische verkeer, of dat de kinderbijslag nou zo'n vetpot is, want dat is gewoon niet zo. Vele thuisblijfmoeders hebben vele redenen, en het zou zo mooi zijn om hen niet af te vallen met een doordravend, belerend stuk - vooral niet als de schrijfster er zelf misschien aan denkt ooit een van hen te worden. Een moeder, bedoel ik.

Mocht dat ooit gebeuren, dan wens ik het haar van harte toe zelf te ervaren wat het moederschap aan je leven kan toevoegen. Moge zij dan een weloverwogen en geïnformeerd besluit nemen om gewoon te blijven werken (of niet). En weet: niet alle moeders zijn er even gelukkig mee om van de KDV-juf te horen dat hun kind zijn eerste stapjes heeft gezet waar ze niet bij waren. Dat hij de hele middag heeft gehuild terwijl zij achter hun bureau belangrijk zaten te wezen, en ze er niet waren om hem te troosten. En voor wie dat wel kan: een pluim.